ROWEREM WOKÓŁ TURAWY - Wokół Jeziora Turawskiego
Trasa nr 2: Wokół Jeziora Turawskiego (26,6 km)
Łatwa trasa okrążająca największy ze zbiorników turawskich. To z pewnością jedna z najpiękniejszych i najpopularniejszych tras rowerowych woj. opolskiego. Pozawala ona poznać nie tylko turystyczne tereny nad jeziorem, ale także jego drugą, bardziej dziką twarz. Większość trasy pokonujemy ścieżką biegnącą przez okalające jezioro lasy oraz wałem jeziora.
CIEKAWE MIEJSCA NA TRASIE
Turawa
Historia Turawy sięga średniowiecza, jednak we wczesnych latach znana była jako Byczyna. Nazwa oczywiście pochodziła od dużej liczby byków i krów wypasanych na okolicznych łąkach. Nazwa Turawa pojawiła się dopiero w 1562 roku. Początkowo Turawa nie była samodzielną miejscowością i należała do obszaru Kotorza Wielkiego. Samodzielność zyskała dopiero w XVIII wieku za sprawą ówczesnych właścicieli tych terenów, rodu von Gaschinów. Dziś to prężnie rozwijająca się stolica gminy. Jej okolice są najchętniej odwiedzanymi terenami turystycznymi w pobliżu Opola. Przede wszystkim ze względu na liczne akweny wodne z plażami i ośrodkami wypoczynkowymi.
Pałac w Turawie
Pałac w stylu barokowym został wzniesiony w połowie XVIII w. dla pana tamtejszych dóbr, Martina Scholza von Loewenckorna. Do dziś dobrze zachowały się dekorowane w stylu neorokokowym wnętrza z piękną salą balową. W 1937 roku ostatni właściciele zamku przekazali go na sierociniec. Do niedawna istniał tu dom dziecka. Pałac nie jest udostępniony do zwiedzania, można go tylko zobaczyć z zewnątrz.
Ścieżka edukacyjna Nadleśnictwa Turawa
Niewielki park w centrum Turawy, przy zabytkowej leśniczówce Nadleśnictwa Turawa. W parku zgromadzono ciekawe drzewa i krzewy. Jest też kilka tablic edukacyjnych oraz ławek, na których możemy odpocząć w cieniu drzew.
Zapora na Małej Panwi
Ulokowana jest przy wylocie Małej Panwi z Jeziora Turawskiego, niedaleko centrum Turawy. Zapora ma 13 metrów wysokości i działa przy niej niewielka elektrownia wodna o mocy 1,2 MW
Jeziora Turawskie
Choć kojarzone są z największym z jezior, w rzeczywistości są to aż cztery różne akweny – Jezioro Turawskie Duże, Jezioro Średnie, Jezioro Małe i nieco oddalone Jezioro Srebrne. Największy zbiornik powstał w latach 30-tych XX wieku na dobrach hrabiego Hubertusa. Sztuczny zbiornik na Małej Panwi miał chronić Opole przed powodzią, ale także pełnić funkcje wypoczynkowe i rekreacyjne. Hrabia, aby uzyskać zgodę na jego budowę, musiał spotkać się z Adolfem Hitlerem. Jezioro powstało w 1938 roku. Konieczne było zalanie dwóch wiosek, których mieszkańcy zostali przesiedleni do nowych domków w stylu pruskim w Ligocie Turawskiej i Zakrzowie Turawskim. Zbiornik ma 24 km2 powierzchni i 13 m. głębokości. Nad całym kompleksem Jezior Turawskich znaleźć można liczne plaże, ośrodki wypoczynkowe, hotele, punkty gastronomiczne, przystanie żeglarskie, wypożyczalnie sprzętu wodnego i wiele innych atrakcji.
Kotórz Wielki
Pierwsze wzmianki o wiosce pochodzą z 1295 roku, co czyni Kotórz Wielki jedną z najstarszych miejscowości na Opolszczyźnie. W centrum wsi stoi zabytkowy, późnobarokowy kościół św. Archanioła Michała z 1782 roku. Budowa sfinansowana została ze środków małżeństwa von Gaschin, ówczesnych właścicieli Turawy.
Szczedrzyk
Jedna z najpiękniejszych miejscowości gminy Ozimek, leżąca nad południowym brzegiem Jeziora Turawskiego. Tutejszy brzeg jeziora zasiedlają liczne ptaki wodne, które gniazdują na zalanych wodą drzewach i w otaczających je zaroślach. W Szczedrzyku warto zobaczyć: neogotycki kościół św. Mikołaja, stojący za nim pomnik ofiar I i II wojny światowej z piękną rzeźbą św. Jerzego pokonującego smoka oraz kilka zabytkowych kapliczek umiejscowionych w różnych punktach wioski. W Szczedrzyku możemy również zjeść w którejś z restauracji, albo uzupełnić napoje w którymś ze sklepów.
Siedliska ptaków wodnych w okolicach Szczedrzyka
Położone są przy południowym brzegu Jeziora Turawskiego pomiędzy Szczedrzykiem a Jedlicami. Pośród zarośli i zatopionych drzew można spotkać liczne łabędzie, kaczki, kormorany czy gęsi. Szczególny ruch panuje tu wiosną i jesienią, kiedy nad jeziorami przelatują liczne ptaki wędrowne. Czasem na wiosnę można tu również zaobserwować tarło karpi.
Huta szkła w Jedlicach
Pierwotnie istniał tu zakład hutniczy, w którym produkowano drut i gwoździe. Powstał on w 1775 roku. Później uruchomiono tu produkcję młotków i innych narzędzi, a w 1800 roku otwarto walcownię blach. Huta szkła powstała tu dopiero w 1960 roku. Z dawnych zabudowań huty do dziś zachowały się: budynek z 1805 roku, dworek „Beatka” oraz zabytkowe domy robotnicze z przełomu XVIII i XIX wieku.
Wydma Jedlice
Położona jest przy południowo-wschodnim brzegu Jeziora Turawskiego, niedaleko zapory na Małej Panwi w Jedlicach. Prowadzi do niej leśna droga odbijająca w lewo od czerwonego szlaku rowerowego. Rozpościera się z niej piękny widok na całe jezioro. Ze względu na duże nasłonecznienie to dobry teren dla miłośników kąpieli słonecznych.
Ogród kwietny w Antoniowie
W Antoniowie przy ul. Stawowej znajduje się zapierający dech w piersiach ogród gęsto obsadzony egzotycznymi gatunkami roślin kwitnących. Mimo niewielkich rozmiarów posiada on naprawdę wiele pięknych drzew i krzewów. Jest tu niewielki strumyk z mostkiem, a na niewielkim wzniesieniu stoi altana i pięknie wyrzeźbiony „hotel dla owadów”.
Ujście Libawy do Małej Panwi
To najdziksze wybrzeża Jeziora Turawskiego, pełne gęstych zarośli i ukrytych w nich dzikich plaż, Najprościej dojechać tu z Dylaków, kierując się w stronę lasu i skręcając za leśnym mostkiem na Libawie w lewo.
Pomnik przyrody – najstarszy dąb bezszypułkowy w Polsce
Piękny dąb często pomijany przez turystów odwiedzających Turawę. Stoi przy drodze pomiędzy Turawą, a promenadą spacerową nad jeziorem, po jej lewej stronie.
PRZEBIEG TRASY
TURAWA, (Plac von Garnier – ul. Ogrodowa – zapora na Małej Panwi) – ZIELONY SZLAK ROWEROWY – JEZIORO ŚREDNIE – JEZIORO MAŁE – ZIELONY SZLAK ROWEROWY – SZCZEDRZYK – wał jeziora – JEDLICE – CZERWONY SZLAK ROWEROWY – DYLAKI (ul. Jakuba – ul. Szymona – leśny mostek na Libawie) – CZERWONY SZLAK ROWEROWY – JEZIORO DUŻE, PROMENADA – TURAWA, RYBACZÓWKA – zapora na Małej Panwi – TURAWA (ul. Ogrodowa – Plac von Garnier)
Wycieczkę rozpoczynamy w centrum Turawy przy Placu von Garnier. Kierujemy się na wschód, ul. Ogrodową, którą biegnie kilka szlaków rowerowych. Dojeżdżamy nią do wału jeziora, nieopodal zapory na Małej Panwi. Skręcamy w prawo i dalej jedziemy zielonym szlakiem rowerowym. Możemy pojechać na dwa sposoby. Wygodną drogą szutrową biegnącą dołem wału, lub węższą ścieżką na górze wału z pięknym widokiem na jezioro. Po drodze mijamy Kotórz Wielki z widoczną w lekkim oddaleniu wieżą kościoła. Jeśli jedziemy dołem wału, to następne kilkaset metrów musimy pokonać dość ruchliwą drogą gminną. Na końcu wału trasa naszej wycieczki skręca w lewo i wjeżdża do lasu. Po chwili mijamy Jezioro Średnie, a po lewej mamy południowy brzeg Jeziora Dużego. Jadąc wzdłuż brzegu tego drugiego, kawałek za Jeziorem Średnim mijamy ukryte w lesie Jezioro Małe. Tuż za nim kończy się asfaltowa droga, a my skręcamy w prawo, w leśną ścieżkę. Okrążamy lasem Jezioro Małe i na pierwszym rozwidleniu skręcamy w lewo. Jedziemy ok. 300 m krętą i wąską leśną ścieżką, za którą dojeżdżamy do asfaltowej drogi obok niewielkiego zakładu karnego, gdzie skręcamy w prawo. Na następnym rozwidleniu skręcamy w lewo i podjeżdżamy lekko pod górę drogą z betonowych płyt. Mijamy park linowy z prawej strony i Ośrodek Wypoczynkowy Jowisz z lewej i skręcamy w prawo. Jedziemy prosto drogą pomiędzy domkami letniskowymi. Niecały kilometr dalej wyjeżdżamy z lasu i docieramy do pierwszych zabudowań Szczedrzyka. Tutaj opuszczamy na chwilę zielony szlak biegnący przez centrum Szczedrzyka i skręcamy w lewo, w wąską ścieżkę prowadzącą na południowy wał Jeziora Turawskiego. Po chwili roztacza się przed nami piękny widok na jezioro, a kilometr dalej docieramy do porośniętych drzewami i zaroślami rozlewisk, które są siedliskami licznych gatunków ptaków wodnych. Warto zatrzymać się tu na dłuższe obserwacje przyrodnicze.
Za siedliskami ptaków zjeżdżamy z wału tuż przed budynkiem zapory na Małej Panwi. Jedziemy wąską i wyboistą ścieżką polną biegnącą prostopadle do wału jeziora i docieramy nią do asfaltowej szosy Szczedrzyk – Jedlice. Skręcamy w lewo i po chwili mijamy hutę szkła w Jedlicach, a za nią most na Małej Panwi. Tu warto na chwilę zboczyć z trasy do pobliskiego Antoniowa, gdzie na początku wioski, przy ul. Stawowej znajduje się piękny ogród kwietny. Za mostem na Małej Panwi skręcamy w lewo, opuszczając zielony szlak rowerowy i poruszając się już do końca szlakiem czerwonym. Tuż za wioską wjeżdżamy na długi i piękny odcinek leśny, który kończy się dopiero w Dylakach. Wjeżdżamy do nich ul. Jakuba i od razu na pierwszym skrzyżowaniu skręcamy w lewo, w ul. Szymona. Na jej końcu skręcamy w prawo i jedziemy skrajem lasu do ul. Szkolnej. Tu znów skręcamy w lewo i od razu w prawo. Po chwili przejeżdżamy przez mostek na malowniczej rzeczce Libawie. Jeśli zboczymy z trasy w lewo za mostkiem, dojedziemy do ujścia rzeczki do jeziora. Jadąc cały czas prosto czerwonym szlakiem rowerowym, mijamy po prawej stronie piękne łąki na skraju Dylaków i tuż za nimi skręcamy w lewo i wjeżdżamy w głąb lasu. Jedziemy ok. 1 km pokonują dwa zakręty w prawo i podjeżdżając pod niewielką górkę, dojeżdżamy do skrzyżowania z asfaltową drogą, na którym skręcamy w lewo Po chwili na rozwidleniu skręcamy w prawo, omijając główną drogę pomiędzy ośrodkami wypoczynkowymi i domkami letniskowymi. Dalej droga meandruje po mniej zabudowanych terenach i dociera do głównej promenady spacerowej nad Jeziorem Dużym. Czerwony szlak rowerowy na jej początku skręca w prawo i od razu w lewo, prowadząc mniej zatłoczoną ul. Biwakową, równoległą do promenady. Na jej końcu skręcamy w prawo i po chwili dojeżdżamy do głównej drogi gminnej, prowadzącej z Turawy nad jezioro. Tu skręcamy w lewo. Możemy pojechać szosą dla samochodów lub skręcić wcześniej w polną drogę prowadzącą na wał jeziora. Obydwie drogi prowadzą nas do domków letniskowych w Rybaczówce. Za Rybaczówką jedziemy dalej wzdłuż brzegu jeziora do zapory na Małej Panwi. Za nią skręcamy w prawo, w ul. Ogrodową, którą dojeżdżamy do centrum Turawy, gdzie kończymy wycieczkę.
Do pobrania mapy tras rowerowych na nawigację:
Turawa 02 - Wokół Jeziora Turawskiego.zip (11,01KB)
Turawa 02 - Wokół Jeziora Turawskiego.gpx (71,38KB)
opis trasy, zdjęcia i mapa:
Przemysław Supernak, SuperGlob